Etik haftası kutlama programı için ihtiyacınız olan her şey, etik günü nedir, neden kutlanır ve etik günü ile ilgili şiirler, etik günü ne zaman kutlanır.. her şey yandaki linkte. Dosya içeriğini ise aşağıya linkin altına paylaşıyorum.
Dosyayı word formatında indirmek için tıklayınız.
Bir ülkede etik değerlerin oluşup kök salmasında birinci derecede etkili etmen bireyleri kültürlü uygar insanlar yapmayı amaçlayan eğitim düzeyleri. Ülkemiz açısından içine düştüğümüz olumsuz çarpıcı bir örnek her düzeyde eğitimi bir yabancı dilde yapma çabaları. Kendi anadilinde yapılan eğitimin önemine dikkat çekenlerin yadırgandığı bir düzeye kadar bu olumsuzluğu getirmiş bulunuyoruz. Etik değerlere özen gösterilen ülkelerde hiç kimse kendi ana dilinden bu derece vazgeçmiş gözükmüyor. Üstelik hem kendi diline hem de başkalarının anadiline saygıyı önemli bir etik değer sayıyor.
Bizim toplumsal olarak bugün karşı karşıya bulunduğumuz sorun, toplumsal yaşantımızdaki gelişmelerin toplumun geneli için geçerli olacak değer yargılarını oluşturamamış olması. Biz cumhuriyetin kuruluşu ile başlayan Atatürk devrimlerinin yaşamımıza soktuğu değer yargılarına güveniyoruz ve geçerliliğini koruduğuna inanıyoruz. Evrensel düzeyde geçerli olan değer yargılarına dayanan Atatürk ilke ve devrimlerini, teknolojik gelişmelerin günümüzde yaşattığı toplumsal dönüşümler bile eskitememekte.
İnsanoğlu, varoluşuyla birlikte, “ahlâkilik kaygısını” içinde taşımıştır. Kendisini “iyi” ve “kötü” olana dair sorgulamalara tabi tutarak, bunların “ne” olduğu sorusunun cevabını aramıştır. İşte bu aşamada ahlâkilik problemi ile karşılaşmıştır. Çevresinde gördüğü insanlar ve etrafındaki fizik nesnelerle ilişki kurarken karşılaştıklarının, bir takım değerlerle anlam taşıdığını görmüştür. Bu değerler de o insanın ahlâkî kodlarını belirlemiştir. Değerlerin dikkate alınmadığı anlarda, farklı eylem imkânlarıyla karşılaşıldığı zaman, neyi yapmanın doğru olacağına dair çeşitli ikilemler içerisine girilmesi kaçınılmaz olmuştur. Bu ikilemlerin tabiî bir sonucu olarak da doğru ve iyi olana dair çeşitli tasavvurlar ileri sürülmüştür.
“Doğru” ve “iyi”nin “ne” olması gerektiğine dair bilgiler insanlığın ilk kültürel bulgularına kadar götürülebilir. Çeşitli kabartma resimler, destanlar, yazılı taşlar ve yazılı eserlerde buna dair motifler vardır. “İyi”nin “ne” olduğu üzerinde durarak diğer insanlara öncülük eden en önemli kişiler hiç kuşkusuz filozoflar ve peygamberlerdir.
Filozoflar, felsefenin tabiatı gereği “iyi”nin “ne” olduğunu tartışmakla beraber somut davranış biçimleri vermekten kaçınmışlardır; peygamberler ise, iyinin ne olduğu üzerinde durarak, insanlara “model davranış biçimleri” sunmuşlardır. Peygamberler bu misyonlarını vahiy ve vahyi açıklayıcı sözler yoluyla yerine getirmişlerdir. Son peygamber Hz. Muhammed (asm) “Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim.” diyerek hayatın bütün alanlarını kuşatan bir değerler sistemi sunmuştur.
Aynı problem bugün de insanlığı meşgul etmektedir. Teknolojinin gelişmesi ve sosyo-ekonomik hareketliliğe bağlı olarak daha karmaşık hale gelen gündelik hayatlar, “iyi”nin “ne” olduğu sorusunu cevaplamayı daha da zorlaştırmıştır. İnsanlık, hayatın değişik alanlarında, bu soruya doğru cevaplar bulabilmek için “etik kodlar”a ihtiyaç duymuştur. Bilim adamları, mühendisler, siyasetçiler, hukukçular, tüccarlar, doktorlar, iş adamları ve meslek odaları yaşadıkları problemleri çözebilmek için bir değer yargıları sistemine dayalı teamüller oluşturmuşlardır. Bilgisayar alanında, internet kullanımında, enformasyon teknolojisinde, şirketlerin rekabet alanında ahlâka uygun olanla olmayan bilinmek istenmiştir.
Selami TÜRKMANİ
25 Mayıs tarihi bütün dünyada etik günü olarak kutlanmaktadır. Bizim kültürümüze kavram ve çerçeve olarak farklı olan bu terim son yıllarda ülkemizde de önem kazanmış bulunmaktadır. Bu günün ne anlama geldiğini ve niçin kutlandığını bilmek için öncelikle kısa bir sözlük çalışması yapmak yararlı olacaktır.
Kelime anlamıyla ‘etik’ Yunanca ethos yani “töre” sözcüğünden türemiştir, özgün Yunanca kullanımı ‘Etika’dır, tıpkı politika (siyaset bilimi), poetika (şiir kuramı), gibi. Felsefenin dört ana dalından biridir. Yanlışı doğrudan ayırt edebilmek amacıyla ahlâk kavramının doğasını anlamaya çalışmaktadır. Bu yönüyle, kendine ait kuralları olsa da, halen de tartışılarak gelişen bir daldır.
Farklı kelimelerle ifade edilen değişik kültürlerde etik kavramı elbette mevcuttur. Nitekim Eski Yunanda olduğu kadar Çin Uygarlığında da Etik tartışılan bir konudur. Bizim kültürümüzde ise daha çok ‘ahlak’ kavramı merkezli bir etik alanı vardır. Ancak Yunan Felsefesi Etik alanını kelime ve düşünce olarak kuramsallaştıran Felsefe olarak bilinmektedir. Nitekim Etik kavramının bütün dünyada kabul edilen ortak bir kavram olması da bunu göstermektedir.
Ancak tarihsel süreçte uygulama bakımından sistematik etik uygulamalarının Selçuklu Medeniyetinin unsurlarından olan Ahilik örgütünde görüldüğünü belirtmek gerekir. Bilindiği gibi Ahilik, 13. yüzyılda Anadolu’da yaşayan Türklerin, esnaf ve sanatkârlarının birliğini, çalışma ilkeleri ve usullerini oluşturan, çok yönlü bir sosyo-ekonomik Türk kurumudur. Ahi Örgütüne üye olan esnaf ve sanatkarların uymaları gereken bir dizi ahlak ve iş kuralları vardı. Uyulmaması durumunda ağır cezalar da öngörülmüştü.
Etik alanı öylesine geniş bir konudur ki, bazen ne olduğu veya ne anlama geldiği konusunda sağlıklı bir bütünlük de sağlanamayabilir. Günümüzde farklı etik alanlar bulunmaktadır: Kürtaj, yasal ve ahlaki meseleler, Hayvan hakları, Biyoetik, İş etiği, Kriminal adalet, Çevresel etik, Feminizm, İnsan hakları, Gazetecilik etiği, Tıbbi etik, Teknolojik etik, Faydacı etik, Faydacı biyoetik, vb. Bunların yanında, farklı açılardan ele alınan etik başlıkları da söz konusudur: meta etik, normatif etik ve uygulamalı etik (yukarıda sayılanlar uygulamalı etik’in alt başlıklarıdırlar.
Yunan Felsefesinin Arapça tercümeleriyle birlikte Müslüman dünyasında da Yunan tarzı çalışmalar görülmektedir. Erdem etik’i denilen alan daha çok Müslüman dünyasında ilgi görmüş ve geliştirilmiştir.
Yakın çağda bilim ve teknolojinin ilerlemesi, devlet kurumlarının aşırı güç kazanması vb. nedenler etik ilkelerinin oluşturulması ve benimsenmesini gerekli kılmıştır. İlk uygulamalı etik değerlerin tıp, genetik, vb. alanlarda konuşulmaya başlanması ilgi çekicidir. Çünkü diğer insanların üzerinde belirli bir etkileme gücüne sahip kişi veya meslek gruplarının endi iç denetimlerinin olması zorunlu hale gelmiştir. Aksi takdirde, diğer insanlara büyük zararlar verilmesi riski saptanmıştır.
İlk önce Batı dünyasında bilgi ve gücü iç denetime kavuşturmak için etik kuralları oluşturulmaya başlanmıştır. Bu etik kuralları, bazen yasa gücünde bazen de bir meslek grubunun iç denetim ilkeleri olarak ortaya çıkmaktadır. Her iki durumda da, Etik Değerler/ kurallar bir başka insana ve topluma karşı iç sorumlulukları içermektedir.
Ancak bu alanda tam bir başarı sağlandığını söyleyebilmek zordur. Zira insanoğlunun iyi ve kötü tarafının da gelişimi sonsuzdur. Etik değerlerin hatırlatılması, bir bilinç oluşturulması için de 25 Mayıs tarihi Etik Günü olarak kabul edilmiştir.
Halen Etik değerlerin çiğnenmesi durumunda – çoğunlukla bu değerler çiğnenmektedirler- öngörülen vicdani cezalar son derece yetersizdir. Hukuki cezalar ise son derece edilgen, karmaşık ve her zaman kamu vicdanını tam tamir edici değildir. Zaman içerisinde Etik Değerlerin, bir tür Etik Yasalar haline dönüştürülmesi de sanırım bundan kaynaklanmaktadır. Fakat bu durumda da Yasaları koyan ve uygulayanların ahlaki davranmaları ihtiyacı yok mudur?
Bu gün dolayısıyla – veya alan uzmanlığı itibarıyla- araştırma yapanların Etik /İnsan ilişkisi ve Ahlak üzerinde de durmaları bu yüzden bir gerekliliktir. Zira Yunan Felsefesi ve Batı Uygarlığı, kuramsal ve hukuki açıdan çok gelişmiş olmakla birlikte, insan öğesine yeterli değeri verebilmiş değildir. Bizim kültürümüzdeki ve inancımızdaki ahlak anlayışı ise hala tarihin derinliklerinden tam olarak bugüne taşınabilmiş değildir.
Etik Günü İle İlgili Şiirler, Etik Günü Şiiri, Etik İle İlgili Şiirler, Etik Haftası Şiirleri;
Etik
Etik ahlak demektir insana saygı demek
Güzel ahlak olunca söylemeye ne gerek
Çalışmalı her ferdim canıyla var gücüyle
Hediyeler olmasın rüşvet olmasın diye
Komşusuna borç takan var iken yok diyenler
Bir gün gelip kalacak insan eti yiyenler
Kaliteli mal satan kasası para dolsun
İnsanları kandıran para diye dert bulsun
Her ne iş yaparsan yap ol hayatta samimi
Kaliteli hizmet ver hakkın olmasın zayi
Toplumuna örnek ol insan gibi yaşatıp
İnsanlığa kötü mal yüksek fiyat satmayıp
Erdemli İnsan Olalım
‘Bir lokma,bir hırka’
Değil ama;
Azla yetinmesini bilelim.
Azla yetinmesini bilenler,
Mutluluğu tez yakalarlar..
Gözü doymayanlar ise,
Mutluluğa
Asla ulaşamazlar..
Ulaştıklarını sansalar bile,
Hırslarının girdabında
Çabucak boğulurlar,
Çabucak bunalırlar..
Boşuna söylememiş
Filozof Diyojen;
Başına dikilip
Mağrurca,
‘Dile benden,ne dilersen’ diyen
Hükümdar Büyük İskender’e;
‘Gölge etme,başka bir şey istemem’ diye..
Keza
Peygamberimiz de;
Asıl zenginliğin,
Mal çokluğunda değil;
Gönül tokluğunda olduğunu
Boşuna işaret buyurmamıştır.
O nedenle;
Daima,bardağın dolu tarafını görmeye çalışalım.
Daima iyimser,
Daima
Tokgözlü olalım.
Hiçbir zaman;
Açgözlü,
Doyumsuz
Olmayalım.
Yine, yüce Peygambermizin öğütlediği gibi;
Yaşlılıktan önce gençliğin,
Hastalıktan önce sağlığın,
Yoksulluktan önce zenginliğin,
Meşguliyetten önce boş vaktin,
Ölümden önce hayatın,
Kıymetini iyi bilelim..
Hasılı;
İyi yönde örnek,
Erdemli insan olalım…
Naim Yalnız
Etik Davranış
Güler yüzle bakalım,gördüğümüz insana,
Her zaman kazandırır,güler yüz her insana.
İyi toplum olmaksa,en başta hedefimiz,
Önce iyi bireyler,olmalıyız hepimiz.
Ben neyim ki toplumda,bir tek damlayım deme,
Okyanuslar oluşmuş,damladan tane tane.
Her zaman para değil,mutluluğun kaynağı,
Sevgi,saygı,tebessüm; gönlün en güzel bağı.
Bireyler birbirini,daima hoş görmeli,
Küçük kırgınlıkları,unutarak sevmeli.
İnsanlar birbirinin; derdini,neşesini,
Paylaşmalı daima,tatmalı sevgisini.
‘Sevdim’ demek mutlaka,kanıt değil sevgiye,
Gerçekten seviyorsak,gerek bir de hediye.
Kim ki yanlış yapmadım.hayatımda diyorsa,
En büyük yanlış o’nda,kendini biliyorsa..
Naim Yalnız
İnsanın İnsana etikleri
insan’ı insan eden
insan’a olan
terbiyesi ve saygısıdır
insan’ı insan’lıkdan eden
insan’a ettiğinin aynasıdır
Sorgulayan’ a aittir sordukları
cevapta bulduğudur aradıkları
sormadan korkup sakladıkları
yaşamadığının yaşanmış farklılıkları
İnsan’dan kalır geriye
hazneye attıkları, atamadığı artıkları
İnsan insandan atılır daha ileriye
Nereye dostum nereye
Ya ileriye, ya geriye
ya boyuna ya enine
uzanırsın gerine gerine
Ya cennetin seyrine, ya cehennemin dibine
insan’ı insan eden
insan’a olan
terbiyesi ve saygısıdır
insan’ı insan’lıkdan eden
insan’a ettiğinin aynasıdır
Kemal Koçak
Aç’ın Teşekkürü
Açım;
Arkadaşım
Bana bir simit almış.
Teşekkür ettim.
Ama,
Bunu diyen
Ben değilim,
Ağzım;
O da değil,
Boğazım.
O da değil
Midem;
Hiç o da değil,
Bağırsaklarım.
Yanılmıyorsam
Onlar da değil,
Sadece hücrem..
Naim Yalnız
Büyük Lokma Ye De Büyük Söyleme
Yaradan,kibirli olanı sevmez,
Büyük lokma ye de,büyük söyleme;
Haddini aşanı,asla affetmez
Büyük lokma ye de,büyük söyleme.
Sayısız nimetler vermiş kuluna,
Fayda sağlandıkça,şükür oluna;
Her türlü keramet,Hak’tan biline
Büyük lokma ye de,büyük söyleme.
Gör de gözündeki saban okunu,
Görme başkasında,saman çöpünü;
İhlas ile tut da, Hak’kın ipini
Büyük lokma ye de,büyük söyleme.
Ufacık dağları,yarattım deme,
Kendini,herkesten yüksekte görme;
Hak’kın kudretini,görmezden gelme
Büyük lokma ye de,büyük söyleme.
Önce sen,iğneyi,kendine batır,
Sonra,çuvaldızı başkasına vur;
Adil davrananın,dostu çok olur
Büyük lokma ye de,büyük söyleme.
Ey kardeşim,kulsun; sen haddini bil,
Allah huzurunda,şükürle eğil;
Alçak gönüllü ol,herkesçe sevil
Büyük lokma ye de,büyük söyleme..
Naim Yalnız
Ben Kamu Görevlisiyim
Halka hizmet, baş tacımdır,
Ben,kamu görevlisiyim;
Dürüst yapmak amacımdır
Ben,kamu görevlisiyim.
Kâh,yanına ben giderim,
Kâh,yanıma gelsin derim;
Samimi hizmet ederim
Ben,kamu görevlisiyim.
Halka hizmet,ibadettir,
Tarafsızlık,asalettir;
Sevgi-saygı,nezakettir
Ben,kamu görevlisiyim.
Kamu malını korurum,
Hor bakanı,uyarırım;
Hep, tutumlu kullanırım
Ben,kamu görevlisiyim.
Hukuku.üstün tutarım,
Adaleti,uygularım;
Vatanıma,hizmetkârım
Ben,kamu görevlisiyim.
Özel,tüzel hiç kimseden,
Hiçbir menfaat beklemem;
Üstün hizmet,her an ilkem
Ben,kamu görevlisiyim..
Naim Yalnız
Özüme Etik Değdi
Dağların eteğinde
Ayna yapmıştım camdan
Vermek nasip olmadı
Ayırdılar goncamdan
Tuzaklar kurulmuştu
Güneşim vurulmuştu
Divana durulmuştu
Kaçsam kaçamıyordum
Urganlar yağlanmıştı
Boynuma bağlanmıştı
Gözlerim dağlanmıştı
Uçsam uçamıyordum
Olacaklar içimden
Gelip geçmişti dünden
Bir türlü gitmiyordun
Gözlerimin önünden
Bulutlar bir yandaydı
Yıldızlar isyandaydı
Asıl derdim candaydı
Vursam vuramıyordum
Azığım bir fileydi
İsyanım nafileydi
Düşmanlar kafileydi
Kovsam kovamıyordum
Ben savdalı güvercin
Benden gayrı herkes cin
Ne kadar da kolaymış
Vurulması bir gencin
Dağlara kar inmişti
Ağaçlar devrilmişti
Etrafım çevrilmişti
Gitsam gidemiyordum
Özüme etik değdi
Beni yerlere eğdi
Tüm eller tetikteydi
Kalksam kalkamıyordum
Murat Demir
Delikanlıya Öğüt
Delikanlım,tut atanın sözünü,
Onda,tecrübeden,bin bir hikmet var;
Acı söylese de,asma yüzünü
Sonu tatlı gelen,türlü nimet var.
Uykusun kaybetti,uyutmak için,
Ağlar iken güldü,avutmak için;
Yemedi,yedirdi; büyütmek için
Uğrunda çektiği,nice zahmet var.
Sen,âlim olsan da,onun kanısın,
Bir zalim olsan da,kopmaz canısın;
Gönlünde yaşayan,tek sultanısın
Senden beklediği,yalnız hürmet var.
Kaybedince anlan,ancak kadrini,
Dolduramaz kimse,O’nun yerini;
Birer altın olan öğütlerini
Anarsın her zaman,onda kıymet var..
Naim Yalnız
BİL Kİ DÜRÜSTLÜK EN BÜYÜK SERVETTİR
Adaletli yaşamayı dilersen
Hep alnın açık gezmek istersen
Eğer onurunu da düşünürsen
Bil ki dürüstlük en büyük servettir.
Hakkın varsa korkma hakkını ara
Boyun eğme sakın haksızlara
Tamah etme hakkın olmayanlara
Bil ki dürüstlük en büyük servettir.
Alma habersiz birinin malını
Çalmayasın kimsenin kapısını
Sonra çalarlar senin de kapını
Bil ki dürüstlük en büyük servettir.
Borç aldıysan zamanında veresin
Sözlerini yerine getiresin
Haksızlık, adaletsizlik etmeyesin
Bil ki dürüstlük en büyük servettir.
İsmail Aydoğmuş
Susmak huyların efendisidir. (Hazret-i Muhammed )
Az söz erin yüküdür, çok söz hayvan yüküdür. (Yunus Emre)
Şeref ve erdem ruhun süsüdür. Bunlar olmasa, beden asla güzel gözükmez. (Cervantes)
Tecrübe, öğretmenlerin en iyisidir. Yalnız okul masrafı ağırdır. (Thomas Carlyle)
Tembellik, özgür adamı tutsak eder. (Firdevsi)
Terazide güzel huydan daha ağır gelen hiçbir şey yoktur. (Hazret-i Muhammed)
Eğitilmiş insanların umutları, bilgisizlerin zenginliğinden daha değerlidir. (Demokritos)
Zengin, çok mala sahip olana denmez, zengin kalbi olana denir. (Hz. Muhammed)
ÇATLAK KOVA
Hindistan’da bir sucu, boynuna astığı uzun bir sopanın uçlarına taktığı iki büyük kovayla su taşırmış. Kovalardan biri çatlakmış. Sağlam olan kova her seferinde ırmaktan patronun evine ulaşan uzun yolu dolu olarak tamamlarken, çatlak kova içine konan suyun sadece yarısını eve ulaştırabilirmiş. Bu durum iki yıl boyunca her gün böyle devam etmiş. Sucu her seferinde patronunun evine sadece 1,5 kova su götürebilirmiş. Sağlam kova başarısından gurur duyarken, zavallı çatlak kova görevinin sadece yarısını yerine getiriyor olmaktan dolayı utanç duyuyormuş. İki yılın sonunda bir gün çatlak kova ırmağın kıyısında sucuya seslenmiş.
“Kendimden utanıyorum ve senden özür dilemek istiyorum.”
“Neden?.” Diye sormuş sucu. “Niye utanç duyuyorsun?” Kova cevap vermiş.
“Çünkü iki yıldır çatlağımdan su sızdığı için taşıma görevimin sadece yarısını yerine getirebiliyorum. Benim kusurumdan dolayı sen bu kadar çalışmana rağmen emeklerinin tam karşılığını alamıyorsun.” Sucu şöyle demiş:
“Patronun evine dönerken yolun kenarındaki çiçekleri fark etmeni istiyorum.” Gerçekten de tepeyi tırmanırken çatlak kova patikanın bir yanındaki yabani çiçekleri ısıtan güneşi görmüş. Fakat yolun sonunda yine suyunun yarısını kaybettiği için kendini kötü hissetmiş ve yine sucudan özür dilemiş. Sucu kovaya sormuş:
“Yolun sadece senin tarafında çiçekler olduğunu ve diğer kovanın tarafında hiç çiçek olmadığını fark ettin mi?… Bunun sebebi benim senin kusurunu bilmem ve ondan yararlanmamdır. Yolun senin tarafına çiçek tohumları ektim ve her gün biz ırmaktan dönerken sen onları suladın. İki yıldır ben bu güzel çiçekleri toplayıp onlarla patronumun sofrasını süsleyebildim. Sen böyle olmasaydın, o evinde bu güzellikleri yaşayamayacaktı.”
Hepimizin kendimize özgü kusurları vardır. Hepimiz aslında çatlak kovalarız. Tanrı’nın büyük planında hiçbir şey ziyan edilmez. Kusurlarınızdan korkmayın. Onları sahiplenin. Kusurlarınızda gerçek gücünüzü bulduğunuzu bilirseniz eğer, siz de güzelliklere sebep olabilirsiniz.
ARKADAŞLIK
Kötü karakterli bir genç varmış. Bir gün babası ona çivilerle dolu bir torba vermiş.
“Arkadaşların ile tartışıp kavga ettiğin zaman her sefer bu tahta perdeye bir çivi çak”demiş.
Genç, ilk günde tahta perdeye 37 çivi çakmış. Sonraki haftalarda kendi kendine kontrol etmeye çalışmış ve geçen her günde daha az çivi çakmış. Nihayet bir gün gelmiş ki hiç çivi çakmamış. Babasına gidip söylemiş. Babası onu yeniden tahta perdenin önüne götürmüş. Gence:
“Bugünden başlayarak tartışmayıp kavga etmediğin her gün için tahta perdelerden bir çivi çıkart.”demiş.Günler geçmiş. Bir gün gelmiş ki tahta perdede hiç çivi kalmamış. Babası ona:
“Aferin iyi davrandın ama bu tahta perdeye dikkatli bak, çok delik var. Artık hiçbir şey geçmişteki gibi güzel olmayacak. Arkadaşlarla tartışıp kavga edildiği zaman kötü kelimeler söylenilir. Her kötü kelime bir yara, bir delik aynen kalacak, kapanmayacaktır. Bir arkadaş ender bir mücevher gibidir. Seni güldürür, yüreklendirir sen ihtiyaç duyduğunda yardımcı olur seni dinler sana yüreğini açar” demiş.